Pertanyaan

Ada orang tanya UF perbezaan antara surau dan masjid. UF rasa elok juga kalau kongsi maklumat dengan semua pembaca. Soalannya seperti berikut:

Assalamualiakum ustaz.

Saya ingin bertanya adakah masjid dan surau tidak ada bezanya kerana dalam bahasa arab tak ada surau semuanya disebut masjid. tetapi apa yang saya keliru ialah ada yang mengatakan bahawa kita boleh beriktikaf dan bersolat tahiyyatul masjid di surau. begitu juga perempuan haid haram berada di surau sama di masjid. Sekiranya sama mengapa ada sesetengah surau dinaiktaraf menjadi masjid dan ada yang dipanggil surau jumaat. Mohon penjelasan.

Jawapan UF

Wa Alaikum al-Salam

Saya ada buat kajian (tesis phd) tentang kedudukan surau dan masjid. Surau memang istilah melayu yang takda dalam bahasa arab atau pemahaman orang arab. Kalau ikut Jawatankuasa Fatwa Wilayah Persekutuan, mereka kata surau dan masjid ada beza. Bezanya ialah masjid buat solat jemaah dan jumaat manakala surau buat solat jemaah saja.

Jadi kalau nak iktikaf atau solat sunat tahiyyat masjid hanya boleh buat di masjid saja, manakala di surau tak boleh. Tapi saya tak setuju (ini pendapat saya) sebab surau ka masjid ka itu hanya istilah. Kedudukan surau pada pendapat saya sama dengan masjid tak kiralah surau tu buat solat jemaah saja atau jumaat juga.

Asasnya ialah surau tempat solat jemaah setiap hari dan setiap waktu. Ia tak sama dengan kedudukan musalla iaitu tempat yang hanya sekali sekala digunakan untuk solat, contohnya di padang atau stadium. Yang ni memang tak boleh iktikaf atau solat sunat tahiyyat masjid.

Mengenai wanita haid tak boleh masuk masjid atau surau… memang fahaman masyarakat Islam kita di Malaysia kata haram. Tapi kita kena faham sebab apa haram? sebabnya ditakuti darah haid tu mengotorkan tempat solat (tak kiralah masjid ka suaru ka)… zaman sekarang dah ada tuala wanita yang bole melindungi dari tumpah… jadi pendapat saya… wanita haid yang pakai tuala wanita boleh masuk masjid dan surau walaupun ke ruang solat…. dengan syarat dia dapat pastikan darah tu dijaga daripada tumpah dan mengotorkan tempat solat…. tapi pendapat ini sering diragui oleh kebanyakan orang termasuk ustaz-ustaz sendiri… terpulanglah kepada tuan sama ada nak terima pendapat saya atau tak… cuma jangan jadikan isu ni sebagai bahan untuk berbalah… saya sering mengalah dalam hal ini sebab orang ramai masih terikat dengan fahaman lama…. saya tak menyalahkan mereka….

Tempat solat jumaat selalunya di masjid…. tapi dalam keadaan-keadaan tertentu jabatan agama negeri boleh membenarkan sesetengah surau untuk buat solat jumaat… ajk surau kena buat permohonan kepada jabatan agama untuk mendapat kelulusan solat jumaat di surau… jabatan agama akan menilai permohonan tersebut… antara point yang dibenarkan bagi surau buat jumaat ialah masjid terlalu jauh dan menyukarkan orang pergi ke masjid…. surau yang buat jumaat statusnya bukan “masjid”.. ia tetap sebagai surau…. kalau surau buat jumaat menggunakan nama masjid sedangkan tidak mendapat kelulusan jabatan agama.. lesen buat jumaat tu boleh ditarik balik…. sebab nak buat masjid ada syarat2 lain pulak… antaranya kena ada menara.. kena lebih dari 3-4 ekar dan sebagainya….

kalau ditanya sah tak jumaat yang dibuat di surau… jawapannya sah jika cukup syarat-syarat buat jumaat… antaranya bilangan 40 orang yang baligh (ikut mazhab Syafie) dan dengan keizinan jabatan agama negeri untuk buat jumaat di surau tu disamping syarat-syarat lain…

Sekian jawapan saya yang ringkas…